Leesplezier

Copyright Featured Image and Page Header Image: H.H. Prahl / Uitgeverij Callenbach, Nijkerk.

Fijne jeugdromans

Mijn vader Nanne Jan Bosma (1933-1993) schreef een reeks historische jeugdromans, gesitueerd in verschillende historische perioden, zoals de Middeleeuwen, de 16e eeuw of 17e eeuw. Zijn ambitie was in de eerste plaats een spannend verhaal te vertellen, maar wel goed gedocumenteerd want zijn fictie combineert hij met een historisch correcte schets van het dagelijks leven in het verre verleden, met veel aandacht voor beeldende details. Hij gebruikte de Blau Atlas als referentie (een imposante herdruk stond thuis in de kast) en hij ging ook zo veel mogelijk op alle locaties zelf kijken. Dit leverde tal van mooie vakantiereizen op.

Het hele oeuvre is mij even dierbaar, maar toch vijf aanraders om mee te beginnen:

• In de schaduw van Loevenstein (1968), over een jongen in de 17e eeuw die tijdens het Twaalfjarig Bestand ondervindt dat een wapenstilstand nog geen vrede betekent. Tolerantie was ver te zoeken in die tijd, Remonstranten werden vervolgd en hun predikanten kregen lange gevangenisstraffen. In 1968 was ik acht jaar, nog iets te jong om tot de doelgroep te behoren, maar ik vond het een spannend verhaal.
• De vergeten soldaat (1981), over een simpele jongen die in 1672 geronseld wordt voor het leger en terecht komt op een buitenpost in de buurt van Oudewater. Hier zie ik meteen een film bij, met Monic Hendrickx in de hoofdrol als markentenster die de jongen onder haar hoede neemt.
• De troubadour van Carcasonne (1987) over een Friese jongen die in 1244 naar het zuiden van Frankrijk reist en terecht komt bij de Katharen en merkt dat in een godsdienstoorlog de nuance als eerste sneuvelt.
• Zwanen op de Theems (1988) over een meisje dat in 1687 van Gouda naar Engeland reist om haar verloren gewaande vader te zoeken. Ze reist mee in het leger van Willem III.

De goede verstaander heeft het genoegen een verdiepende laag te ontdekken in de verhalen van mijn vader. Je kunt zijn jeugdromans op twee niveaus lezen: als inderdaad een spannend en onderhoudend verhaal, of als verzameling van ethische dilemmas. Zijn verhalen over individuele avonturen van tieners in lang voorbije tijden bevatten een consequente grondtoon die bestaat uit een pleidooi voor het betrachten van redelijkheid en tolerantie, een demonstratie van de waarde van evenwichtig en zelfstandig denken in tijden van geweld en crisis.

Zijn verhalen bieden ook mooi gecomponeerde levenslessen over goed leiderschap en in elk boek maakt de jonge hoofdpersoon een sterke persoonlijke ontwikkeling door.  Bij de beschrijving van de belevenissen klinkt de stem van de schrijver door, soms letterlijk in de dialogen. De hoofdpersonages zijn slimme jongens of meisjes die volwassen worden en daarbij tal van tegenslagen en belemmeringen moeten trotseren. Zijn jeugdboeken hebben als gemeenschappelijk thema de deugd van het geven van kansen en de noodzaak tot het grijpen van kansen. Zijn verhaalwereld biedt een weerspiegeling van zijn visie op ieders verantwoordelijkheid op een zinvolle wijze te leven. De Digitale Bibliotheek Nederland (dbnl) heeft 17 jeugdromans digitaal ter beschikking gesteld.Ik hoop dat deze boeken een nieuw lezerspubliek zullen vinden.Hierbij de URL:http://www.dbnl.org/auteurs/auteur.php?id=bosm029

Balthazar Gerards: Moordenaar en martelaar (1983)

Nanne J. Bosmapubliceerde in 1983 de historische studie Balthazar Gerards: Moordenaar en martelaar. Hierin beschrijft hij op een journalistieke manier de dood van Willem van Oranje, als een soort afrekening in het politieke milieu. Hij schetst een levensportret van de dader, Balthazar Gerards. In Nederland is deze man consequent gedemoniseerd als moordenaar van de vader des vaderlands, in zijn thuisland werd hij destijds beschouwd als martelaar. De lezer kan zijn eigen mening vormen op basis van zorgvuldig verzameld feitenmateriaal. Wat mij betreft is het vooral veelzeggend dat het beschavingspeil van de Nederlandse samenleving in die tijd bedenkelijk laag was, de dader is op afschuwelijke barbaarse wijze ter dood gebracht. In de 21e eeuw zijn we gelukkig in staat meer humaan en op een hoger juridisch peil moordenaars te berechten. De Digitale Bibliotheek Nederland (dbnl) heeft deze monografie digitaal ter beschikking gesteld. Ik hoop dat deze goed geschreven historische studie een nieuw lezerspubliek zal vinden.Hierbij de URL: http://www.dbnl.org/tekst/bosm029balt01_01/

De emigrant (1981)

De roman De emigrant (1981) is een roman voor volwassenen en gaat over de ervaringen van een Friese jongeman die aan het begin van de 20e eeuw naar Canada emigreert. Het verhaal is gebaseerd op historisch onderzoek en ook zeer losjes gebaseerd op het levensverhaal van een broer van mijn opa: oom Nanne.

Bibliografie

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Nanne_Bosma

1. 1968 – In de schaduw van Loevestein, met illustraties van H.H. Prahl, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland rond 1620.

2. 1968 – Geus tegen wil en dank, met illustraties van H.H. Prahl, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland in de tweede helft van de 16e eeuw.

3. 1970 – Tochtgenoten, met illustraties van H.H. Prahl, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek.

4. 1972 – De Vergeten soldaat, eerste druk: Uitgeverij Callenbach, tweede druk met omslagtekening en illustraties door Reint de Jonge, Uitgeverij De Eekhoorn, Harderwijk (1981) (Eekhoorn-Juniorreeks), Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland rond het jaar 1672.

5. 1980 – Jan Boom vergaat niet, omslagtekening en illustraties door Reint de Jonge, Uitgeverij De Eekhoorn, Harderwijk (Eekhoorn-Juniorreeks), Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland rond het jaar 1597.

6. 1982 – Jan Boom en de piraten, omslagtekening en illustraties door Reint de Jonge, Uitgeverij De Eekhoorn, Harderwijk, Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland, Engeland en Scandinavië rond het jaar 1598.

7. 1983 – Jan Boom in Algiers, omslagtekening en illustraties door Reint de Jonge, Uitgeverij De Eekhoorn, Harderwijk (Eekhoorn-Juniorreeks), Jeugdboek 12 jaar en ouder. Het verhaal speelt in het Middellandse Zee gebied rond het jaar 1598.

8. 1981 – De emigrant, omslagillustratie door Reint de Jonge, Uitgeverij T. Wever, Franeker, Het verhaal speelt in Friesland, Rotterdam en omgeving en Canada, in de jaren 1910 en 1920.

9. 1982 – De brief van de Sultan, geïllustreerd door Hans Sturris, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek. Het verhaal speelt in de 17e eeuw in West-Europa. Geschreven in 1980.

10. 1983 – Balthazar Gerards: moordenaar en martelaar, omslagontwerp door Jelle Bosma, tekening door H.L. Houtzager, Editions Rodopi, Amsterdam, 116 p. (met lit. opgave), serie-uitgave van het Genootschap Delfia Batavorum, nummer 10.

11. 1985 – Een lied voor de vrijheid, met tekeningen van H.J.M. Lunenburg, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek. Het verhaal speelt in Nederland en aan de Noord-Afrikaanse kust, rond het jaar 1750.

12. 1986 – De bedelaars, met illustraties van Dick de Wilde,Uitgeverij Leopold, Den Haag, Jeugdboek 8-12 jaar. Het verhaal speelt zich af in Noord-Frankrijk, rond het jaar 1787. Dit boek draagt het vignet ‘Makkelijk Lezen’.

13. 1986 – De grote reis van Margje Blauw, met tekeningen van Willy Hampel, Uitgeverij Callenbach, Nijkerk, Jeugdboek. Het verhaal speelt in Nederland, rond het jaar 1787.

14. 1987 – De troubadour van Carcassonne, omslagillustratie door Loek Koopmans, illustraties door Dick de Wilde, Uitgeverij Leopold, Amsterdam, Jeugdboek. Het verhaal speelt in Nederland en Frankrijk rond het jaar 1244. Geschreven in 1986.

15. 1988 – Zwanen op de Theems, omslagillustratie door Loek Koopmans, Uitgeverij Leopold, Amsterdam, Jeugdboek 12-14 jaar. Het verhaal speelt in Nederland en Engeland rond het jaar 1688. Geschreven in 1987 op basis van een studiereis in Zuid-Engeland in het voorjaar van 1987.

16. 1989 – De duivelskater: een verhaal uit 1630, met tekeningen van Dick de Wilde, Uitgeverij Dijkstra, Groningen, Jeugdboek 10 jaar en ouder. Het verhaal speelt in Nederland in 1630.

17. 1990 – De held van Monségur: of ‘Het boek van de pelgrim’,omslag door Roelof van der Schans, Uitgeverij De Fontein, Baarn, Jeugdboek. Het verhaal speelt in Frankrijk, rond het jaar 1200.

18. 1991 – Vrijheid en slavernij: verhaal over het jaar 1000, met nabeschouwing over 2000, met tekeningen van Roelof van der Schans, Uitgeverij De Fontein, Baarn, Jeugdboek. Het verhaal speelt in Nederland, Frankrijk en Engeland rond het jaar 1000.

19. 1992 – Verraad in Dorestad, met tekeningen van Roelof van der Schans, Uitgeverij De Fontein, Baarn, Een verhaal uit de jaren 790-792.

20. 1996 (postuum uitgegeven) – Thomas: Een verhaal uit 1688, met tekeningen van Gert-Jan de Kleer, Van Tricht Uitgeverij, Twello (Troef-reeks). Jeugdboek voor (doofstomme) kinderen met een taalachterstand. Het verhaal speelt in Zuid-Engeland in 1688. Geschreven in 1987 op basis van het veldwerk voor Zwanen op de Theems.

Postuum gepubliceerd in 2020: Ridder Willem, ridder van Karel de Grote. Beschikbaar als pdf via URL http://bosmagrafiek.nl/ridderwillem.pdf