Copyright Featured Image and Page Header Image: Werner Herzog Filmproduktion.
Waanzin in de jungle
Klaus Kinski vertolkt sterk ingeleefd de rol Fitzcarraldo, de waanzinnige man die begin van de 20e eeuw een operahuis wil bouwen in het regenwoud van Zuid-Amerika. Hij is rijk geworden door de rubberhandel, maar hij is vooral heel erg bezeten van de stem van zanger Caruso en wil hem laten optreden voor de inheemse Indianen. Claudia Cardinale schittert als de bordeelmadam die hem helpt bij de financiering van deze droom.
Fitzcarraldo heeft dus de middelen en de drang om zijn megalomaan plan uit te voeren: een operahuis bouwen, maar ook nieuwe rubberplantages ontginnen en transport over de rivier mogelijk maken. Hij kiest een onmogelijke locatie aan een rivier die moeilijk te bevaren is. Het blijkt onvermijdelijk een salonstoomboot over een berg te moeten trekken. Dit is op zich al een uitdagende opdracht op technisch vlak, maar bovendien blijkt de inheemse bevolking uiterst vijandig ten opzichte van hem.
Ook de filmopnamen waren een waanzinnige ervaring
De opnamen voor Fitzcarraldo vonden plaats in een periode van vier jaar, op locatie in de Zuid-Amerikaanse jungle. Werner Herzog schreef later zijn herinneringen op: het boek Die Eroberung des Nutzlosen werd in 2004 gepubliceerd en vijf jaar later in het Engels vertaald. Hij kijkt met onderkoelde verbijstering terug op de confrontatie met ontberingen en tegenslag.
Zijn verhaal is een grote hallucinerende koortsdroom, gevuld met visuele observaties, humorvolle details. De machtige natuur van het tropisch regenwoud maakt de mens een nietig wezen. Terugkerend thema is de rivier, waarvan het waterpeil gevaarlijk kan stijgen of onvoorspelbaar kan dalen. Er is vooral ook sprake van een diepe cultuurschok tussen filmploeg en plaatselijke bevolking. De ploeg is afgesloten van de wereld en kampt met stagnerende voedselaanvoer, gebrek aan slaap, barre weersomstandigheden en een overvloed aan exotische insecten en slangen. Iedereen draait door en valt ten prooi aan waanzin.
- Burden of Dreams (1982) – De Amerikaanse documentairemaker Les Blank maakte samen met Maureen Gosling een fascinerende film over de totstandkoming van Fitzcarraldo.
- My Best Fiend (1999) – Werner Herzog maakte in totaal vijf films met Klaus Kinski, waaronder deze documentaire over hun bijzondere band.
- Reconquest of the Useless (2015) – Sam Pressman ging in 2015 op de locatie kijken welke sporen deze filmproductie heeft achtergelaten in de Zuidamerikaanse jungle.
- Werner Herzog (2004) Die Eroberung des Nutzlosen (München: Carl Hanser Verlag). Engelisevertaling: Conquest of the Useless: Reflections from the Making of Fitzcarraldo (2009, New York: Ecco).
Fitzcarraldo ging in wereldpremière op het Filmfestival van Cannes in 1982 en werd in hetzelfde jaar in september in Nederland uitgebracht door distributeur Meteor.
Documentatie
Fitzcarraldo – Duitsland 1982, 158 minuten. Regie: Werner Herzog
-
wernerherzog.com
-
https://en.wikipedia.org/wiki/Fitzcarraldo
-
https://de.wikipedia.org/wiki/Fitzcarraldo
-
https://www.filmportal.de/node/15665/material/668534
-
http://magazin.spiegel.de/EpubDelivery/spiegel/pdf/14339998
