Downhill (1927)

Copyright Featured Image and Page Header Image: Gainsborough Pictures.

Alfred Hitchcock: Master of Silence

 

Hitchcock biedt talloze speelse grapjes in zijn enscenering. Hij maakt deze zwijgende film zeer levendig door goed geplaatste details en een typische lichtvoetige humor.

 

Bergafwaarts 

DOWNHILL begint in een kostschool. Het is een ironische observatie van de sfeer in dit zeer Britse instituut. Zoals de titel DOWNHILL al suggereert gaat het leven van de hoofdpersoon bergafwaarts: een jongeman uit gegoede kringen neemt de schuld op zich wanneer zijn schoolvriend een vrouw zwanger maakt. Zijn vader wijst hem verontwaardigd de deur, wat het begin is van een avontuurlijk leven. Met jeugdig élan ondergaat hij tal van beproevingen, eerst in Londen, dan in Parijs en tenslotte raakt hij aan lagerwal in Marseille. Is er nog hoop voor hem?

Drie tussentitels

De opbouw van het verhaal wordt afgebakend door drie tussentitels.De eerste episode, gemarkeerd met de tussentitel “De wereld der jeugd” toont de idyllische wereld van de privé-kostschool.

Roddy Berwick is de ideale scholier, hij is populair en blinkt uit in sport. Medeleerlingen en leraren juichen hem toe. Hitchcock neemt de tijd om de sfeer op de kostschool op te roepen, met een rugbywedstrijd, kwajongensstreken bij maaltijd en ook een afspraakje met een flirtend winkelmeisje.

Roddy wordt door zijn kameraad Tim Wakely meegesleept naar een snoepwinkel, waar hij sjans heeft met de leuke verkoopster die zich graag laat verleiden. Roddy blijft op afstand, voor hem blijft het een spel. Het is grappig om te zien hoe hij nonchalant dure chocola verkoopt aan enkele jonge klanten, het winkelmeisje is wanhopig. Door zijn jeugdige leeftijd en zijn rijke afkomst is hij niet in staat de ernst in te zien van welke situatie dan ook.

Hij leeft in een zorgeloze wereld waarin problemen niet bestaan of met een bankbiljet kunnen worden weggewoven en waarin iedereen hem waardeert. Dit verandert radicaal zodra de directeur de twee jongens ondervraagt: het winkelmeisje is zwanger. Hitchcock bouwt een effectvolle suspense rondom het verhoor in de directeurskamer. Roddy wordt valselijk beschuldigd en hij zwijgt om zijn vriend te beschermen. De directeur stuurt hem van school en thuis stuurt zijn vader hem het huis uit.

De tweede tussentitel “The World of Make Believe” ontbreekt in de overgeleverde kopie, maar de symbolische scène dat Roddy op een roltrap langzaam uit beeld verdwijnt markeert nadrukkelijk genoeg de overgang naar de wereld van de desillusies.

Hitchcock speelt bekwaam met onze verwachtingen: we zien hoe Roddy een mondain koppel bedient op een terras, dit blijkt een toneelscène te zijn. Met grote naïviteit wordt hij halsoverkop verliefd op de steractrice, die natuurlijk voornamelijk geïnteresseerd is in zijn geld. Ze trouwen, maar de kleine erfenis van een tante die hem ten deel is gevallen wordt er in korte tijd doorheen gejaagd door zijn kersverse spilzuchtige echtgenote. Hij verdwijnt ‘sadder and wiser’ naar Parijs.

De derde tussentitel “de wereld van de verloren illusies” markeert deze overgang. Roddy fungeert als taxi-dancer: een jongeman die tegen vergoeding met oudere dames danst. Hitchcock weet de sfeer van opgeschroefd nachtvertier goed te treffen. Aan een tafeltje zit een eenzame vrouw, die aanvankelijk als een florissante verschijning getoond wordt. Zodra tegen sluitingsuur het ongenadige daglicht binnenvalt wordt deze illusie wreed verbroken. De vrouw verliest haar uitstraling bij het krieken van de dag, ook voor de toeschouwer die veilig in het donker naar de film kijkt is dit een onthutsende ervaring.

De laatste etappe van de neergang is gesitueerd in Marseille: Roddy ligt koortsig in een armzalig pension. Hij is geheel failliet. De waard stuurt hem naar Engeland, in de hoop dat iemand van de familie wellicht geld over heeft voor deze berooide jongeman. Hitchcock gebruikt de passage in de scheepskooi voor de invoeging van enkele subliem gefilmde koortsvisioenen. Het doek valt kort en krachtig met het happy end van de verloren zoon die terugkeert en een warm onthaal vindt wordt. Alles vergeven (maar niet noodzakelijk ook vergeten).

Master of silence

Alfred Hitchcock is een van de weinige regisseurs die goed uit de voeten kon met zowel de stille film als de geluidsfilm. Zijn hele oeuvre geeft blijk van een ongewoon groot talent voor het visueel vertellen van een onderhoudend verhaal.

DOWNHILL wordt gekenmerkt door een subtiel kleurgebruik in de tinting: de schoolscènes zijn in sepia, overgangspassages zijn zwart-wit en op passende momenten is het beeld in een gele of groene gloed gedompeld.

In DOWNHILL wordt Europa doorkruist, maar de studio werd duidelijk genoeg nimmer verlaten. De hele film werd opgenomen bij de firma Gainsborough, in de Islington Studios te Londen.

Hitchcock maakte een jaar voor DOWNHILL de thriller THE LODGER (1926), ook met acteur Ivor Novello in de hoofdrol. Deze speelt de onterecht van moord beschuldigde man, een gegeven dat herhaaldelijk terugkeert in de overige films van Hitchcock. De visuele stijl van THE LODGER toont de invloed van de leerjaren in Duitsland: er is sprake van contrastrijke belichting met dreigende schaduwen en vertekende beelden met vreemde camerahoeken. De ondertitel van THE LODGER luidt toepasselijk genoeg “A Story of the London Fog”.

De acteurs

Ivor Novello was in de jaren twintig en dertig een succesvol en gevierd acteur, zanger en componist van musicals. In 1921 begon zijn filmcarrière met zijn optreden in de Franse zwijgende film L’APPEL DU SANG/ THE CALL OF THE BLOOD, geregisseerd door de Zwitser Louis Mercanton. Novello reisde ook naar Amerika en kreeg een rol in onder andere THE WHITE ROSE (D.W. Griffith, 1923). Daarna volgde de twee Hitchcock films. In 1928 acteerde hij in de eerste verfilming van een toneelstuk van Noël Coward, THE VORTEX.

• In de film GOSFIELD PARK (Altman, 2002) wordt Novello opgevoerd als een van de gasten. Voor ons heeft hij een merkwaardige gelijkenis met Britse types als Hughes Grant. Zie verder: http://www.screenonline.org.uk/people/id/448907/en http://www.loony-archivist.com/gosford/notes_ivor.htm

Acteur Ian Hunter is in DOWNHILL te zien als de laconieke music-hall acteur Archie.Na DOWNHILL maakte Hitchcock de zwijgende film THE RING (1927), dat zich afspeelt in het milieu van de kermisboksers. Acteur Ian Hunter speelde de hoofdrol van Australisch bokskampioen.

Hitchcock regisseerde in totaal negen zwijgende films: THE PLEASURE GARDEN; THE LODGER; DOWNHILL; EASY VIRTUE; THE RING; CHAMPAGNE; THE FAERMER’S WIFE; THE MANXMAN en BLACKMAIL. De overstap van Hitchcock naar geluidsfilm gebeurde met BLACKMAIL (1929), van deze film bestaan dus twee versies (zwijgend en met geluid). In Duitsland regisseerde hij de geluidsfilm MARY (1931), in een Engelse versie en een Duitse versie.

Downhill – GB, 1927, 116 min (2395 meter, 20 b/s), Nederlandse tussentitels, kleur (getint). Regie: Alfred Hitchcock. Scenario: Eliot Stannard, gebaseerd op het toneelstuk geschreven door Ivor Novello & Constance Collier, onder het pseudoniem David L’Estrange. Camera; Claude McDonnell. Met: Ivor Novello (Roddy Berwick), Robert Irvine (Tim Wakely), Sybil Rhoda (Sybil Wakeley, Tim‘s sister), Annette Benson (Mabel), Isabel Jeans (Julia), Ian Hunter (Archie), Ben Webster, Norman McKinnel, Violet Farebrother.

Vertoningen:

• 2 juli 1997 in Lantaren/Venster (Rotterdam), met pianobegeleiding (in de serie ‘Silent Treasures’ van het Filmmuseum)

• 28 december 2002, in Lantaren/Venster, begeleid door het Tosti Kwintet: Martijn van de Linde (viool), Willem van Baarsen (viool), Noortje Köhne (altviool), Saartje van Camp (cello) en Martin de Ruiter (piano). De muzikale begeleiding is samengesteld op basis van historisch materiaal uit de collectie filmbladmuziek van het Filmmuseum, het gebruikte bronmateriaal is grotendeels afkomstig van het vermaarde bioscooporkest van de Utrechtse Rembrandt-bioscoop.

• 26 februari 2009 in Lantaren/Venster, met muzikale begeleiding door Yvo Verschoor (piano), in de serie ‘het Interbellum in beeld’.

• 13 september 2009, in het Filmmuseum, met Vera van der Bie (viool), Alex Welch (altviool), Annie Tangberg (cello) en Martin de Ruiter (piano). Herneming van de begeleiding van 2002.

Verder lezen

• McDevitt, Jim & Eric San Juan (2009) A Year of Hitchcock: 52 Weeks with the Master of Suspense. Lanham: The Scarecrow Press.

• R. Strauss (2004) Alfred Hitchcock’s Silent Films.

• Barr, Charles (1999) English Hitchcock, Moffat: Cameron & Hollis.

• Harding, James (1987) Ivor Novello, Londen: W.H. Allen.

• Ryall, Ton (1986) Alfred Hitchcock and the British Cinema. Londen/Sydney: Croon Helm.

• Yacowar, Maurice (1977) Hitchcock‘s British Films, Hamden: Archon Books.

• www.screenonline.org.uk/film/id/437747/

• www.jigsawlounge.co.uk/film/content/view/414/1/

Programma ‘The Hitchcock Touch’ in Eye Filmmuseum, zomer 2014

• Downhill – 3 augustus en 25 augustus 2014 – begeleid door pianist Yvo Verschoor.

• The Farmer’s Wife – 10 augustus 2014 – begeleid door pianist Wim van Tuijl.

• Easy Virtue – 17 augustus 2014 – begeleid door pianist Wim van Tuijl.

• The Manxman – 24 augustus 2014 – begeleid door pianist Yvo Verschoor.

• Champagne – 31 augustus 2014 – begeleid door pianist Wim van Tuijl.

• The Lodger – 4 september 2014 – begeleid door pianist Yvo Verschoor

• The Pleasure Garden – 7 september 2014 – begeleid door Miró Move: Paul Maassen (piano, composities), Ad Colen (tenorsax en sopraansax), Bert Lochs (trompet, bugel), Mark Alban Lotz (fluiten), Coen Kaldeway (basklarinet).

• Blackmail – 14 september 2014 – begeleid door het trio Made in Amsterdam: Annie Tangberg (cello), Bonno Lange (cello) en Jörg Brinkmann (cello).

• The Ring – 12 oktober 2014 – begeleid doorOene van Geel (altviool)
Mark Tuinstra (elektrisch gitaar)
Tony Overwater (contrabas)
Greg Smith (drums).

To be compared with: Underground (Anthony Asquith, 1928). Restoration was presented at the Archive Gala of the BFI London Film Festival 2009. And two other Asquith-films: A SHOOTING STAR & A COTTAGE ON DARTMOOR(1929). To be compared with: THE FIRST BORN (Miles Mander). Restoration was presented at the Archive Gala of the BFI London Film Festival 2011.