Copyright Featured Image and Page Header Image: Franz Seitz Filmproduktion.
Een ontspoorde opvoeding
De novelle van Robert Musil is een echte Bildungsroman, met een verteller die alle gebeurtenissen beschrijft en van bedachtzame duiding voorziet. Hij doet een gedetailleerd verslag van de persoonlijkheids-ontwikkeling van de jonge hoofdpersoon, met een weergave van de dialogen en gedachten van de betrokken personages.
Het verhaal opent met de beschrijving van een troosteloos treinstation in de grensstreek met Rusland. De toon wordt meteen gezet want het is een bezoekdag voor ouders bij een elitaire kostschool en de hoofdpersoon is een jongen met heimwee. Zijn ouders kunnen hem weinig morele steun geven. Hij is een stil en teruggetrokken tiener, een gevoelige jonge scholier die zijn omgeving scherp observeert. Deze ontvankelijke ziel wordt indringend geconfronteerd met de ruwe groepsdynamiek van zijn klasgenoten en de tirannie van het militaire regime van zijn docenten. Op de zolder vernederen ze een medescholier, waarbij ze huiveringwekkend herkenbare fascistische opvattingen ten beste geven.
Der junge Törless – Duitsland, 1966, 87’. Regie: Volker Schlöndorff
Documentatie film
Documentatie novelle
-
Kempen, Yves van (2010) ‘Robert Musil – De verwarring van de jonge Törless’, in: Querido’s klassieke leesclubgids: Romans uit de wereldliteratuur. Amsterdam: Querido Uitgeverij, pp. 171-183.
Wist je dat…
-
De Duitse acteur Mathieu Carrière maakte twee jaar eerder zijn debuut met de vertolking van de hoofdrol in de film Tonio Kröger, de verfilming van de novelle van Thomas Mann door Rolf Thiele (1964).
-
De Oostenrijkse schrijver Robert Musil (1880-1942) is het meest bekend gebleven door zijn posthuum verschenen magnus opus Der Mann ohne Eigenschaften.
Vpro Cinema
“Naar de roman Die Verwirrungen des Zöglings Törless van Robert Musil uit 1906. In de vroege twintigste eeuw ziet een jongen op een kostschool in Oostenrijk-Hongarije het sadistische gedrag van enkele klasgenoten zwijgend aan. In naoorlogs Duitsland maakte dit gegeven veel los, precies zoals debuterend regisseur Schlöndorff had gehoopt. Der junge Törless was de eerste Duitse film die een prijs won op Cannes en is een van de beste exponenten van de Neue Deutsche Welle. De beklemmende sfeer is gevangen in prachtige zwart-witbeelden.” Bron: https://www.vpro.nl/cinema/films/film~389414~der-junge-törless~.html
Review in Kinoeye
“Volker Schlöndorff, who went on to direct the famous Die Blechtrommel (The Tin Drum, 1979), made his debut with an indictment of the military system and its dehumanization, Der Junge Törless (Young Torless, 1966). The film, faithfully adapted from Robert Musil’s 1906 novel, a study of sadism and masochism among students at an Austro-Hungarian boy’s academy, is a parable of fascism and its origins, evoking the Stimmung (atmosphere) and claustrophobic horror of the military system itself. [-] Der Junge Törless is a passionate debut for one of the world’s great filmmakers and a brilliant psychological tale of man’s inhumanity to man, an advocacy for pacifism illustrating the need for courage in the face of overwhelming odds. A triumph of cinematic art, this poetic opus stands as an indictment of mankind itself.” Bron: http://www.kinoeye.org/02/10/dietrich10.php
Criterion essay
“Set in the gray and dreary countryside of Neudorf, Young Törless explores the fabric of society through the microcosm of an Austro-Hungarian boarding school for young men, concentrating on the psychological and moral trials of young Thomas Törless as he anxiously moves between the worlds of childhood and adulthood in his new school environment, emotional and psychological worlds distinguished most prominently by his relationships with his loving but aloof mother on the one hand and the brash and seductive local prostitute Bozena on the other. At the heart of this drama, Törless becomes an “observer” of good and evil, watching his schoolmates Beineberg and Reiting take control of and abuse Basini, another mate who is not coincidentally of Jewish origin. Visually, Young Törless describes a gray twilight zone where ethics and subjectivity struggle, and Törless wanders tensely between the open and empty landscapes that surround the school and the tightly framed interiors that demand definitions and answers.” Bron: https://www.criterion.com/current/posts/669-young-t-rless
Lexicon des Internationalen Films
“Kongeniale Robert-Musil-Adaption, die der klaustrophobischen, von Dekadenz gezeichneten Atmosphäre ihrer Vorlage gerecht wird und auch deren subtile Psychologie präzise rekonstruiert. Zugleich eine auf die deutsche Geschichte bezogene Aktualisierung: Törless Verhalten demonstriert die fatalen Folgen einer inneren Emigration, deren Neutralität zum Mitläufertum wird. Volker Schlöndorffs Spielfilmdebüt überzeugt durch stilistische Geschlossenheit, professionelles Handwerk und kritische Intelligenz.“ Bron: https://www.zweitausendeins.de/filmlexikon/?sucheNach=titel&wert=43468
